بعلبک، زادگاه شیخ بهایی، میزبان مرقد دختر امام حسین(ع)

به گزارش چی 24 به نقل از ایمنا:

 

به گزارش ایمنا، نام بعلبک، مرکب از دو کلمۀ بعل و بک است. بعل را برخی واژه ای حبشی یا سریانی و به معنای «ربّ» و برخی دیگر لغتی بابلی یا همان «بال» به معنای خدای بین‌النهرین دانسته‌اند. آنچه در تاریخ در این باره ضبط است، بعل را نام بت بزرگ قومی معرفی می کند که الیاس(ع) برای هدایت مردم آن از سوی خداوند مامور بوده است. واژۀ بک نیز اگرچه نام مردی ذکر شده که این شهر را بنیان نهاده، اما به باور نگارنده به نظر می رسد مترادف واژۀ بغ و بیگ و به معنی بزرگ باشد.
و اما شهر بعلبک، واقع در شرق کشور لبنان و بخشی از استان بقاع، شهری با ریشه‌های تاریخی فنیقی (فنیقی ها مخترعین حروف الفبا بودند) که بعد از اشغال آن توسط رومیان، نام هلیوپولیس یا شهر آفتاب بر آن نهاده شد، شهری که محل پرستش خورشید بود و امروزه آن را «شهر خدایان» نیز می نامند. 
بعلبک جمعیتی در حدود ۱۵۷٬۰۰۰ نفر دارد که مذهب اکثر ساکنان آن شیعه است.
در تاریخ این شهر کهن آمده که مسلمانان در سال 14 ه.ق آن را از استعمار روم رها کردند و در سال 803 ه.ق مورد هجوم تیمور لنگ قرار گرفت، در سال 1922 میلادی سلطان سلیم اول عثمانی بر آن مسلط شد و پس از شکست عثمانی، بعلبک به مستعمرگی دولت فرانسه درآمد و اکنون از شهرهای کشور مستقل لبنان است، کشوری که مساحت آن از استان قم نیز کمتر است اما موقعیت خاص جغرافیائی و زیبائی طبیعتش به علاوۀ ریشه‌ای که در تاریخ دارد، آن را تبدیل به «عروس خاورمیانه» کرده است.
در معرفی بعلبک همین بس که بگوییم این شهر زادگاه شخصیت بزرگی چون شیخ بهایی است. هم او که اقداماتی از جمله معماری مسجد امام، تعیین سمت قبلۀ مسجد  و شاخص تعیین اوقات شرعی (ساعت آفتابی در غرب مسجد امام)، تقسیم آب زاینده رود به محلات و روستاهای مجاور رودخانه، ساخت گلخن گرمابه‌‌ای معروف به حمام شیخ بهایی، طراحی منار جنبان و طرح‌ریزی کاریزی در نجف آباد (یکی از بزرگترین کاریز های ایران) به نام قنات زرین کمر را در اصفهان انجام داد و بی شک، به مدد تلاش های اوست که اصفهان، به زیبایی و سرافرازی امروز است.
بعلبک، زادگاه شهید ثانی (از فقهای بزرگ شیعه) و سید عباس موسوی (دبیر کل سابق حزب الله) و خاستگاه و پایگاه آغاز مقاومت اسلامی نیز هست که حزب الله از آن زاده شد و شکل گرفت، به همین سبب این شهر در ایران به «مهد مقاومت» نیز مشهور است.

جاذبه های گردشگری بعلبک
زیارتگاه ها
چنان که در برخی کتب تاریخی آمده، شهر بعلبک، یکی از شهرهایی است که کاروان اسرا پس از واقعه کربلا از آن عبور کرده اند و چون سر مبارک امام حسین(ع) را بر روی سنگی در آن شهر قرار داده‌اند، اهالی شهر پس از آگاه شدن از هویت واقعی اسرا، در آن مکان مسجدی به نام رأس الحسین احداث می کنند که امروزه زیارتگاه عاشقان اهل بیت عصمت و طهارت است. در این مسجد، محل عبادت و سخنرانی امام زین العابدین(ع) و حضرت زینب(س) نیز به شکل محرابی معین شده است.

در کنار مسجد رأس الحسین برای سیده خوله، دختر سه سالۀ امام حسین (ع) که گفته می شود در اثر جراحات کربلا در این مکان به شهادت رسیده و توسط امام سجاد در این محل دفن شده، مرقدی به همین نام ساخته شده و درختی در آن جا وجود دارد که اهالی معتقدند حضرت زینب (س) یا امام سجاد (ع) آن را در کنار مزار کاشته اند تا نشانی برای یافتن مزار باشد. این درخت اکنون مورد احترام زایرین است.

بالای درب چوبی بارگاه سیده خوله متنی با این مضمون نوشته شده است:
«به برکت وجود ولی امر مسلمین حضرت آیت الله العظمی امام سید علی حسینی خامنه ای و با حمایت نماینده شرعی عمومی ایشان در لبنان، دبیر کل حزب الله، حجت الاسلام و المسلمین سید حسن نصرالله و با تلاش های ویژه ایشان، بازسازی و گسترش و تزئین این مکان مقدس در سال 1416 ه.ق به نشانه وفاداری به شهدای مقاومت اسلامی و خانواده های صالح آنان به اتمام رسید.»
همچنین قبری منسوب به شیث نبی، فرزند و جانشین حضرت آدم(ع) در روستای نبی شیث بعلبک (به زبان محلی نبی شیت)  قرار دارد که مردم این روستای شیعه نشین در مناسبت‌های مذهبی همچون عاشورا در این محل گرد هم‌ می‌آیند و ضمن سیاه‌پوش کردن ساختمان مسجد و آرامگاه، در این محل به عزاداری می‌پردازند.
قبر الياس و اسباط پیامبر و مقام حضرت ابراهيم، از دیگر مکان‌های مقدس در بعلبک است.

معبدهای باستانی
بعلبک در طول دوره فنیقی‌ها صرفاً یک روستای کشاورزی بود که در آن خدایان سه‌گانه باروری (بعل/شاماش، آنتا و آلین) پرستش می‌شدند. این شهر پس از ورود رومیان به فینیقیه در سال 64 قبل از میلاد، اوج شکوه خود را مشاهده کرده و تبدیل به یکی از مشهورترین سرزمین‌های مقدس جهان باستان شد و به‌تدریج در طول بیش از دو قرن، ساخت‌وسازهای عظیمی در آن انجام گرفت. مجموعه معابد بعلبک یکی از معروفترین شواهد معماری روم امپریالیستی است.
برای ساخت این معابد در طی 250 سال با انتقال سنگ های عظیم از فاصله 300 كیلومتری به بعلبك، حدود 100 هزار برده كشته شدند. این آثار باستانی به سه معبد اصلی تقسیم می‌شود، اولین معبد، ژوپیتر نام دارد که بزرگترین معبد این شهر است و آثار تاریخی آن کمتر حفظ شده است. ساخت این معبد در دوره امپراطوری اگوستس در اواخر قرن اول قبل از میلاد شروع شده و پس از 60 سال در دوره امپراطوری نرون به پایان رسیده است. این معبد دارای مساحتی به طول 88 و عرض 48 متر و بر 54 ستون بنا شده است که ارتفاع یکی از این ستونها 22 متر بوده است. امروزه تنها 6 ستون از این بنای تاریخی و منحصر به فرد باقی مانده است.
 
معبد دوّم معبد باکوس (باخوس) است که در قرن دوّم میلادی بنا شده است و امروزه اکثر آثار آن باقی مانده است.این معبد 69 متر طول و 36 متر عرض دارد. پله‌های بزرگ آن منتهی به درهایی می‌شود که با مجسمه‌های سنگتراش الهه‌ها تزیین شده است.

معبد سوم فینوس (ونوس) یا خدای عشق است که در نیمۀ قرن سوم میلادی به دو معبد دیگر افزوده شد. این معبد به صورت دایره شکل بنا شده و به دلیل تزئینات صدف، کبوتر و دیگر نقوش هنری مرتبط با فرقۀ الهه ونوس در داخل این معبد، احتمال داده می‌شود که این معبد متعلق به ونوس بوده است. در زمان بیزانس مسیحی، معبد ونوس به‌عنوان یک کلیسا مورداستفاده قرار ‌گرفت و به شهید مسیحی سنت باربارا اختصاص داده‌شده بود.
آثار تاریخی بعلبک اگرچه به علت جنگ، زلزله، سرقت و همچنین تعداد زیادی ساخت‌وساز در قرون‌وسطی آسیب های بسیاری دیده است اما همچنان یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری کشور لبنان به شمار می رود.

به دلیل قرار گرفتن بعلبک در بین کوه های بلند درۀ بقاع، فصل زمستان، یخبندان شدیدی در این منطقه به وجود می آید، پس بهتر است سفر به این شهر را در فصلی جز زمستان تجربه کنید.
 فصل تابستان شاید بهترین زمان برای سفر به این خواهر خوانده باشد چرا که شاهد برگزاری جشنواره های محلی خواهید بود همچنین در این فصل گروه‌های مختلف از اقصی نقاط جهان به اجرای برنامه‌های مختلف هنری به ویژه در اماکن و بناهای تاریخی می‌پردازند که تماشایی است.
 زبان مادری بعلبکی ها عربی است اما به مدد آموزش و پرورش، همۀ آن‌ها به زبان فرانسه و انگلیسی نیز تسلط دارند، جالب است بدانید اکثر کارمندان و مدیران دو شرکت بزرگ ماشین سازی BMW و BENZ لبنانی هستند.
سفرۀ لبنانی و به تبع آن بعلبکی، به داشتن تنوع، شهرت دارد. در این سفره سبزیجات،‌ حبوبات، انواع غذاهای سنتی مانند حمصّ، متبّل، تبوله، ورق العریش، لبنه،‌ فتوش، سمبوسه، کبه و ... همچنین غذاهای دریایی و گوشتی مثل شیش طاووق، کفته و ساندویچ‌هایی مانند منقوشه و لحم بعجین، شاورما و فلافل وجود دارد.
بعلبکی ها رسم دارند که در پایان صرف غذا از میهمانان با قلیانی با طعم های مختلف و یا فنجانی قهوۀ سفید یا سیاه پذیرایی کنند، اما شما مجبور نیستید که این پیشنهاد را بپذیرید!
گفتنی است، بعضی از مغازه‌ها در این شهر، به مناسبت ولادت حضرت فاطمه زهرا، در ازای خرید هر چادر یا مانتو، یک چادر دیگر هم هدیه می دهند و این حرکت فرهنگی بسیار پسندیده می تواند در اصفهان نیز اجرا شود.
در سال های گذشته، بین ایران و لبنان توافقنامه لغو روادید وجود داشت و برای سفر به این خواهر خوانده نیازی به گرفتن ویزا نبود اما در شرایط کنونی این امکان وجود ندارد که امید است با برقراری ثبات و امنیت در منطقه، شاهد نزدیکی بیشتر این دو خواهر خوانده نیز باشیم./