تراز: فرهنگ مصرف گرایی و اشرافی گری و اینکه به قول عطار نیشابوری: `هرچه دیده بیند دل کند یاد` یادآور همین اسراف در حق خویش است...
به گزارش چی 24 به نقل از تراز:
به گزارش تراز: درباره انسان تعبيرات مختلفى در قرآن مجيد آمده است. در آيات فراوانى به انسان و در آياتى نيز به عنوان بنى آدم و عجيب اينكه در بسيارى از آياتى كه از او به انسان تعبير شده صفات نكوهيده و مذمومى براى او ذكر گرديده است. مثلا در آيات مورد بحث انسان به عنوان يك موجود فراموشكار و حق نشناس معرفى شده؛ در جاى ديگر به عنوان يك موجود ضعيف و در جاى ديگر به عنوان يك موجود ستمگر و كفران كننده؛ در جائى ديگر انسان را بخيل و در مورد ديگر موجودى عجول و كفران كننده؛ در مورد ديگر موجودى پرخاشگر و در جاى ديگر ظلوم و جهول و تعابیر فراوان دیگر.
اما به راستی چرا انسان که اشرف مخلوقات است و خدا به او اوج کرامات را داده و برایش ارزش و اعتبار قائل شده با خود اینگونه رفتار می کند و نفس خویش را شعیف و زبون و پست می شمارد؟باید دید چرا انسان با آن همه كرامت و محبت الهى اين همه نقاط ضعف و نارسائى از خود نشان مى دهند؟! بديهى است چنين انسانى نه تنها از امكانات فراوان و سرمايه هاى عظيم وجود خويش بهره نمى گيرد، بلكه با بكار انداختن آنها در مسيرهاى انحرافى و غلط به صورت موجودى خطرناك و سرانجام ناتوان و بينوا در مى آيد.در آیه 12 سوره یونس می خوانیم:«وَإِذَا مَسَّ ٱلْإِنسانَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَآئِمًۭا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَآ إِلَىٰ ضُرٍّۢ مَّسَّهُۥ ۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ.»«هنگامی که به انسان زیان (و ناراحتی) رسد، ما را (در هر حال:) در حالی که به پهلو خوابیده، یا نشسته، یا ایستاده است، می‌خواند؛ امّا هنگامی که ناراحتی را از او برطرف ساختیم، چنان می‌رود که گویی هرگز ما را برای حل مشکلی که به او رسیده بود، نخوانده است! این گونه برای اسرافکاران، اعمالشان زینت داده شده است (که زشتی این عمل را درک نمی‌کنند)!» (سوره یونس، آیه 12)** وقتی قیمت کت و شلوار بعضی چندین برابر حقوق یک کارگر ساده است!در یادداشت گذشته به یکی از مصادیق بارز اسراف کاری در حق خویشتن و چگونگی زینت داده شدن این عمل در برابر دیدگان او اشاره نمودیم. فرهنگ مصرف گرایی و اشرافی گری و اینکه به قول عطار نیشابوری: "هرچه دیده بیند دل کند یاد" یادآور همین اسراف در حق خویش است. آیا همه کرامت انسانی در این است که ماشین او میلیاردی باشد و ساعت مچی اش میلیونی!؟ آیا اگر کت و شلوار من چندین برابر حقوق یک کارگر ساده قیمت داشته باشد این به معنای پیشرفت و اعتبار و کرامت من است!؟** فضیلت آدم بر سایر مخلوقاتانسانى كه با استفاده از وجود رهبران الهى و بكار گرفتن انديشه و فكر و قرار گرفتن در مسير حركت تكاملى و حق و عدالت به مرحله آدميت گام مى نهد و شايسته نام بنى آدم مى شود، به جایى مى رسد كه بجز خدا نمى بيند، آنچنان كه قرآن مى گويد:«ما آدميزادگان را گرامى داشتيم و صفحه خشكى و دريا را جولانگاه آنها قرار داديم و از روزيهاى پاكيزه به او بخشيديم و بر بسيارى از مخلوقات خود فضيلت و برتريش داديم.» (سوره اسراء آيه 70)** سه عامل سقوط انسان از نظر قرآناما به راستی چه عواملی موجب سقوط انسان از آن جایگاه رفیع کرامت انسانی می شود؟ عوامل مختلفی نقش دارند که به برخی اشاره گذرا می اندازیم: 1. غفلت و از خود بی گانگی: قرآن کریم در این باره می فرماید: «به راستی بدترین جنبندگان در پیشگاه خدا، کران و گنگان اند که عقل خویش را به کار نمی‌گیرند.» (انفال، 22) این آیه نشان می‌دهد که انسان ها به دلیل به کار نگرفتن عقل و اندیشه و عمل نکردن به مقتضای آن سرزنش شده و در جایگاه حیوانات و یا بدتر از آنان قرار گرفته اند.2. هوای نفس: برخی دیگر از آیات قرآن هوای نفس را عامل سقوط از جایگاه رفیع انسانی معرفی کرده اند. پیروی از هوای نفس، انسان را به جایی می رساند که قرآن می فرماید: "ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلین"؛ (تین، 5) سپس او را به پایینترین مرحله بازگرداندیم.3. دنیا پرستی: "کسانی که به دیدار ما امیدی ندارند و به زندگی دنیا دل بسته و بدان آرامش یافته اند و کسانی که از آیات ما بی خبرند، ایشان به دلیل کردارشان در آتش جای دارند ". (یونس، 7و 8)
به گزارش تراز: درباره انسان تعبيرات مختلفى در قرآن مجيد آمده است. در آيات فراوانى به انسان و در آياتى نيز به عنوان بنى آدم و عجيب اينكه در بسيارى از آياتى كه از او به انسان تعبير شده صفات نكوهيده و مذمومى براى او ذكر گرديده است. مثلا در آيات مورد بحث انسان به عنوان يك موجود فراموشكار و حق نشناس معرفى شده؛ در جاى ديگر به عنوان يك موجود ضعيف و در جاى ديگر به عنوان يك موجود ستمگر و كفران كننده؛ در جائى ديگر انسان را بخيل و در مورد ديگر موجودى عجول و كفران كننده؛ در مورد ديگر موجودى پرخاشگر و در جاى ديگر ظلوم و جهول و تعابیر فراوان دیگر.
اما به راستی چرا انسان که اشرف مخلوقات است و خدا به او اوج کرامات را داده و برایش ارزش و اعتبار قائل شده با خود اینگونه رفتار می کند و نفس خویش را شعیف و زبون و پست می شمارد؟
باید دید چرا انسان با آن همه كرامت و محبت الهى اين همه نقاط ضعف و نارسائى از خود نشان مى دهند؟! بديهى است چنين انسانى نه تنها از امكانات فراوان و سرمايه هاى عظيم وجود خويش بهره نمى گيرد، بلكه با بكار انداختن آنها در مسيرهاى انحرافى و غلط به صورت موجودى خطرناك و سرانجام ناتوان و بينوا در مى آيد.
در آیه 12 سوره یونس می خوانیم:
«وَإِذَا مَسَّ ٱلْإِنسانَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَآئِمًۭا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَآ إِلَىٰ ضُرٍّۢ مَّسَّهُۥ ۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ.»
«هنگامی که به انسان زیان (و ناراحتی) رسد، ما را (در هر حال:) در حالی که به پهلو خوابیده، یا نشسته، یا ایستاده است، می‌خواند؛ امّا هنگامی که ناراحتی را از او برطرف ساختیم، چنان می‌رود که گویی هرگز ما را برای حل مشکلی که به او رسیده بود، نخوانده است! این گونه برای اسرافکاران، اعمالشان زینت داده شده است (که زشتی این عمل را درک نمی‌کنند)!» (سوره یونس، آیه 12)
** وقتی قیمت کت و شلوار بعضی چندین برابر حقوق یک کارگر ساده است!
در یادداشت گذشته به یکی از مصادیق بارز اسراف کاری در حق خویشتن و چگونگی زینت داده شدن این عمل در برابر دیدگان او اشاره نمودیم. فرهنگ مصرف گرایی و اشرافی گری و اینکه به قول عطار نیشابوری: "هرچه دیده بیند دل کند یاد" یادآور همین اسراف در حق خویش است. آیا همه کرامت انسانی در این است که ماشین او میلیاردی باشد و ساعت مچی اش میلیونی!؟ آیا اگر کت و شلوار من چندین برابر حقوق یک کارگر ساده قیمت داشته باشد این به معنای پیشرفت و اعتبار و کرامت من است!؟
** فضیلت آدم بر سایر مخلوقات
انسانى كه با استفاده از وجود رهبران الهى و بكار گرفتن انديشه و فكر و قرار گرفتن در مسير حركت تكاملى و حق و عدالت به مرحله آدميت گام مى نهد و شايسته نام بنى آدم مى شود، به جایى مى رسد كه بجز خدا نمى بيند، آنچنان كه قرآن مى گويد:
«ما آدميزادگان را گرامى داشتيم و صفحه خشكى و دريا را جولانگاه آنها قرار داديم و از روزيهاى پاكيزه به او بخشيديم و بر بسيارى از مخلوقات خود فضيلت و برتريش داديم.» (سوره اسراء آيه 70)
** سه عامل سقوط انسان از نظر قرآن
اما به راستی چه عواملی موجب سقوط انسان از آن جایگاه رفیع کرامت انسانی می شود؟ عوامل مختلفی نقش دارند که به برخی اشاره گذرا می اندازیم:
1. غفلت و از خود بی گانگی: قرآن کریم در این باره می فرماید: «به راستی بدترین جنبندگان در پیشگاه خدا، کران و گنگان اند که عقل خویش را به کار نمی‌گیرند.» (انفال، 22) این آیه نشان می‌دهد که انسان ها به دلیل به کار نگرفتن عقل و اندیشه و عمل نکردن به مقتضای آن سرزنش شده و در جایگاه حیوانات و یا بدتر از آنان قرار گرفته اند.
2. هوای نفس: برخی دیگر از آیات قرآن هوای نفس را عامل سقوط از جایگاه رفیع انسانی معرفی کرده اند. پیروی از هوای نفس، انسان را به جایی می رساند که قرآن می فرماید: "ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلین"؛ (تین، 5) سپس او را به پایینترین مرحله بازگرداندیم.
3. دنیا پرستی: "کسانی که به دیدار ما امیدی ندارند و به زندگی دنیا دل بسته و بدان آرامش یافته اند و کسانی که از آیات ما بی خبرند، ایشان به دلیل کردارشان در آتش جای دارند ". (یونس، 7و 8)
مطالب مرتبط
ارسال نظر
