به گزارش چی 24 به نقل از تراز:
به گزارش تراز: خدا ثواب و اجر فراوان را در اموری قرار داده و جالب اینکه مردم در امور دیگری دنبال آن می گردند! برای مثال قرض الحسنه به برادران ایمانی و دستگیری از آنان به شیوه قرض دادن یکی از مستحباتی است که چند بار در قرآن نسبت به آن سفارش اکید شده و اجر و پاداش فراوانی نیز خواهد داشت.
البته قرض دادن هم آدابی دارد که باید به آنها توجه داشته باشیم. در طولانی ترین آیه قرآن کریم در سوره بقره به این موضوع اشاره شده است:
«ای کسانی که ایمان آورده اید، هنگامی که دینی را تا مدت معینی (به خاطر گرفتن وام یا داد و ستد) به یکدیگر بدهکار شدید آن را بنویسید، و باید نویسنده ای (سند آن را) در میان خودتان به عدالت بنگارد، و هرگز نباید نویسنده از نوشتن آن- همان گونه که خدا به وی آموخته- امتناع ورزد، او باید بنویسد و کسی که حق به گردن اوست (بدهکار) املا کند... این کار در نزد خدا عادلانه تر و برای گواهی استوارتر و به اینکه شک نکنید (و نزاعی برنخیزد) نزدیکتر است، مگر آنکه داد و ستدی نقدی باشد که در میان خود تبادل می کنید، که بر شما گناهی نیست که آن را ننویسید...» (بقره، آیه 282)
در همین رابطه به چند روایت پیرامون آداب قرض دادن اشاره می نماییم:
** بدهی زیاد انسان را دروغگو می کند!
امام على (عليه السلام) فرمودند:
كَثْرَةُ الدَّيْنِ تُصَيِّرُ الصّادِقَ كاذِبا وَ المُنْجِزَ مُخْلِفا؛
بدهى بسيار، راستگو را دروغگو و خوش قول را بدقول مى گرداند. (تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص362 ، ح8214)
** از هر کسی قرض نگیر
امام على (عليه السلام) فرمودند:
اَلدَّيْنُ رِقٌّ فَلا تَبْذُلْ رِقَّكَ لِمَنْ لا يَعْرِفُ حَقَّكَ.
بدهى (نوعى) بندگى است، پس زمام اختيار خود را به كسى كه حق تو را نمى شناسد مسپار (كنايه از اين است كه از هر كس قرض نگير). (شرح نهج البلاغه (ابن ابى الحديد)ج20،ص306،ح503)
** بدهی بگیریم بهتر است یا نگیریم!؟
امام على (عليه السلام) فرمودند:
«اِيّاكُمْ وَ الدَّيْنَ فَاِنَّهُ مَذَلَّةٌ بِالنَّهارِ، وَ مَهَمَّةٌ بِاللَّيلِ وَ قَضاءٌ فِى الدُّنْيا وَ قَضاءٌ فِى الآْخِرَةِ.»
زير بار بدهى نرويد زيرا بدهكارى خوارى روز و اندوه شب است و در دنيا و آخرت باز پرداختى دارد. (كافى(ط-الاسلامیه) ج 5، ص 95، ح 11)
** اگر قرض گرفتن بد است چرا قرض دادن خوب است!؟
نکته 1: شخص بدهکار دائما به فکر پرداخت بدهی اش است. حتی زمانی که پول ندارد یا نمی خواهد فعلا بدهی اش را بپردازد باز هم دچار عذاب وجدان است. البته در روایات نسبت به قرض دادن بسیار سفارش شده اما نسبت به قرض گرفتن نهی شده.
نکته 2: شاید سوال شود اگر قرض گرفتن بد است چرا قرض دادن خوب است!؟ آیا این تناقض نیست؟ پاسخ این است که نهی از قرض، نهی عام نیست. بدین معنا که گفته اند تا جایی که برایتان مقدور است و نیاز مبرم و جدی پیدا نکرده اید سراغ قرض نروید. ولی گاهی انسان نیاز جدی دارد و حتما باید قرض بگیرد و این مساله را در سیره ائمه هم می بینیم که قرض می گرفتند. از طرفی وقتی کسی نیاز به قرض دارد چقدر خوب است که دیگران به سرعت از او دستگیری کنند و نگذارند او نزد افراد مختلف آبرویش را گرو بگذارد.