خداوند آفرید، تا شایسته ها مشخص شوند
الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا (ملک/2)
همانکه مرگ و زندگى را پدید آورد تا شما را بیازماید که کدامتان نیکوکارترید.
تفسیر
تفسیر المیزان - خلاصه
(الذی خلق الموت و الحیوه لیبلوکم ایکم احسن عملا و هو العزیزالغفور):(آنکس که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدامیک خوشرفتارترید و او عزیزی آمرزنده است )(حیات )یعنی آنکه شی ء بگونه ای باشد که دارای شعور و اراده باشد.و(موت ) به معنای نداشتن آن حالت است ، منتها در سیاق آیات قرآنی انتقال موجودزنده از سرایی به سرای دیگر موت نامیده شده ، هر چند که شعور و اراده او باقی می ماند، و به این معنا(موت ) به معنای عدم حیات نیست ، بلکه انتقال است و امریست وجودی که مانند حیات ، خلقت به آن تعلق گرفته و آفریده شده است .به هر جهت می فرماید: خدایتعالی شما را اینطور آفریده که ابتدا موجودی زنده باشید و سپس بمیرید و این نحوه خلقت به منظور امتحان شماست تا خوب و بدتان ازهم متمایز شود و معلوم گردد(در مرحله علم فعلی )کدامتان از دیگران بهتر عمل می کنیدو این تمایز به جهت آنست که خداوند شما را مطابق اعمالتان جزا بدهد، از همینجااستفاده می شود که مقصود بالذات در خلقت ، صاحبان عمل نیک هستند و دیگران بخاطر آنها خلق شده اند، در خاتمه می فرماید: خداوند عزیز است ، چون قدرت و ملک مطلق دارد و هیچ کس نمی تواند بر او غالب شود و غفور است ، بنابر این نقایص و گناهان بندگان را می پوشاند و آ یه شریفه با ذکر این دو نام گنه کاران را، هم تخویف و هم تطمیع می کند و آنها را در حالت خوف و رجاء نگه می دارد.
احادیث موضوعی
امام صادق فرمودند: «خدا شما را آزمایش میکند تا مشخص کند کدامتان از نظر عمل درستترین و زیبا ترین عمل را انجام میدهید.»
امیرالمؤ منین حضرت علی علیه اسلام
احسان کامل
اِکْمالُ الْمَعْرُوفِ اَحْسَنُ مِنِ ابْتِدائِهِ.
به انجام رساندن نیکى بهتر از آغازیدن آن است .
استقامت بر نیکى ها
لا یُزَهِّدَنَّکَ فِى الْمَعْرُوفِ مَنْ لا یَشْکُرُهُ لَکَ، فَقَدْ یَشْکُرُکَ عَلَیْهِ مَنْ لا یَسْتَمْتِعُ بِشَىْءٍ مِنْهُ وَ قَدْ تُدْرِکُ مِنْ شُکْرِ الشّاکِرِ اَکْثَرَ مِمّا اَضاعَ الْکافِرُ
هـرگز ناسپاسى افراد از انجام دادن کار نیک دلسردت نکند، که کسانى نیز هستند که بى هیچ بهره یا منتى ، سپاست مى گویند، و چه بسا که از سپاس سپاسگزاران بیش از آنچه ناسپاس ، تباه ساخته ، بهره مند شوى .
نکته ها
حضرت امام خمینی(ره) می فرماید: خداوند به حقیقت وجود ما واقف بوده و آزمایش برای این نیست که حال و وضعیت ما بر خداوند آشکار شود زیرا او علیم علی الاطلاق است و به بندگان اشراف کامل دارد. ایشان علت آزمایش را با مقدمهای ذکر میکنند:
زمانی که انسان وارد این عالم میشود تنها موجودی دارای استعداد و قابلیت است و هیچ یک از عناوین شقی و سعید روی او بار نمیشود.
یک نوزاد که متولد میشود میتواند یک آیۀ الله العظمی شود یا یکی از اشقیاء گردد پس دارای هر یک از این قابلیتهاست. هنگامی که در این عالم قرار میگیرد بر مبنای حرکت و انتخابی که میکند استعدادهایش شکوفا شود یعنی بعد از سیری که در این عالم به اختیار خود طی میکند سعید یا شقی بودن او معلوم میگردد. در این سیر وضعیتمان برای خودمان معلوم میشود نه خدای سبحان زیرا خداوند علیم مطلق است و تنها برای این که جایگاه هر فردی برای خودش معلوم شود مرگ و حیات را خلق کرد تا هر کس در سیرش حرکت صحیح را انتخاب کند.
عمل احسن باید دو ویژگی داشته باشد.
۱. خشیت نسبت به خدای سبحان؛
۲ نیت خالص.