کُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا اَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصَادِهِ (انعام/141)
از میوه آن (باغها) چون ثمر داد بخورید و حق (بینوایان از) آن را روز بهره برداری از آن بدهید.
به گزارش چی 24 به نقل از اخبار تامین:
توجه به قشر آسیب پذیر
رسیدگی به قشر آسیب پذیر، در اسرع وقت
کُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصَادِهِ (انعام/141)
از میوه آن (باغها) چون ثمر داد بخورید و حق (بینوایان از) آن را روز بهره بردارى از آن بدهید.
تفسیر
تفسیر المیزان - خلاصه
(و هو الذی انشاجنات معروشات و غیر معروشات و النخل والزرع مختلفا اکله و الزیتون و الرمان متشابها و غیر متشابه کلوا من ثمره اذااثمر و اتوا حقه یوم حصاده و لا تسرفوا انه لا یحب المسرفین ):(و اوست که باغهای داربست زده و بدون دار بست و نخل و کشتزارهایی را که میوه آن مختلف است و زیتون و انار ،همانند و غیر همانند را آفریده است ، از میوه آن زمانی که ثمر دادبخورید و حق خدا را هنگام چیدن آنها بدهید و اسراف نکنید، چون هماناخداوند اسراف کاران را دوست نمی دارد)، (معروشات )یعنی درختانی که شاخه هایشان بوسیله داربست بالا رفته و یکی بر بالای دیگری قرار گرفته باشد، ماننددرخت انگور و (عرش ) به معنای بلندی و رفعت است و (غیر معروشات )یعنی درختانی که بر تنه خود استوار باشند نه بر داربست . و عبارت (و الزرع مختلفا اکله )یعنی خوردنیها و دانه های آن کشت با هم مختلف است ،مثلا گندم یا جو یا عدس ویا نخود . ومنظور از (متشابه و غیر متشابه )یعنی این میوه ها هر یک از نظر طعم و شکل ورنگ هم ، نوع شبیه هم دارند و هم ، نوع غیر شبیه و ناهمانند . و آنگاه می فرماید:(بخورید از میوه اش )بدیهی است که این امر وجوبی نیست ،بلکه مباح بودن و جایز بودن اکل را می رساند و منظور از حق در عبارت (اتوا حقه ) حق ثابتی است که به میوه های مذکور متعلق می شود،یعنی حق فقراء ومساکین را از این میوه ها بدهید ،یا حق خدا را بپردازید، چون خداست که این میوه ها را ایجاد فرموده و این حکم عقل است که شرع آن را تأیید و امضاء کرده ،نه آنکه بخواهد حکم زکات را تشریع کند،چون حکم زکات در مدینه نازل شده و این آیات مکی می باشند و اما در ادامه فرمود(اسراف نکنید)یعنی در استفاده ازاین نعمات از حد اعتدال تجاوز نکنید و تاحدی که برای معاش شما مفیداست بهره ببرید و علی رغم اینکه شما مالک آنها هستید، نباید در استفاده یابخشش آن زیاده روی کنید یا آن را در راه معصیت خدا صرف کنید، همچنانکه فقیری هم که از شما صدقه می گیرد نمی تواند آن را ضایع کند، پس خطاب آیه مطلق است ، هم نسبت به مالک و هم نسبت به فقیر و به هر صورت خطاب به همه مردم می فرماید: اسراف و زیاده روی نکنید، چون خدا اسرافکاران را دوست نمی دارد .
احادیث موضوعی
امام علی (ع) به مالک اشتر در مورد رسیدگی به امور نیازمندان می فرماید : تیمار دار یتیمان باش و غمخوار پیران از کار افتاده که بیچاره اند و دست سؤال پیش کس دراز نکنند و این کار بر والیان دشوار و گران است و هرگونه حقى دشوار و گران آید . گاه باشد که خداوند این دشواریها را براى کسانى که خواستار عاقبت نیک هستند ، آسان مى سازد .
امام علی (ع) در بخشی از نامه 53 کتاب شریف نهج البلاغه به یار باوفای خود مالک اشتر در مورد رسیدگی به امور نیازمندان می فرماید:ای مالک،خدا را ، خدا را ، در باب طبقه فرودین ؛ کسانى که بیچارگان اند از مساکین و نیازمندان و بینوایان و زمینگیران . در این طبقه ، مردمى هستند سائل و مردمى هستند ، که در عین نیاز روى سؤال ندارند . خداوند حقى براى ایشان مقرر داشته و از تو خواسته است که آن را رعایت کنى ، پس ، در نگهداشت آن بکوش.
با مردم چنان باش ، که در روز حساب که خدا را دیدار مى کنى ، عذرت پذیرفته آید که گروه ناتوانان و بینوایان به عدالت تو نیازمندتر از دیگرانند و چنان باش که براى یک یک آنان در پیشگاه خداوندى ، در اداى حق ایشان ، عذرى توانى داشت .
نکته ها
حکایت
از مرحوم آیت الله بروجردی نقل است که فرمود: «در ایام اقامتم در بروجرد، شبی در خواب دیدم به خانه ای وارد شدم، گفتند: رسول خدا صلی الله علیه و آله آنجا تشریف دارد، وارد شدم و سلام کردم و در آخر مجلس که جا بود، نشستم. دیدم حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله در صدر مجلس جلوس فرموده است و بزرگانی از علما و زُهّاد در کنار ایشان نشسته اند و مقدّم بر همه و نزدیک تر از سایرین به رسول خدا صلی الله علیه و آله ، سید جواد طباطبایی ـ برادر کوچک تر علامه سید مهدی بحرالعلوم ـ نشسته است».
به فکر فرورفتم که در میان این جمع، کسانی هستند که هم عالِم تر از سید جوادند و هم زاهدتر از او، چرا این امتیاز، نصیب سید جواد شده است. در همین اندیشه بودم که نبی اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «سیدجواد به کار مردم و اهل حاجت، از همه کوشاتر بوده است».
اَلا گر طلبکار اهل دلی ز خدمت مکن یک زمان غافلی
به حال دل خستگان درنگر که روزی تو دلخسته باشی مگر
درون فروماندگان شاد کن ز روز فروماندگی یاد کن
سعدی
توجه به قشر آسیب پذیر
رسیدگی به قشر آسیب پذیر، در اسرع وقت
کُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُوا حَقَّهُ یَوْمَ حَصَادِهِ (انعام/141)
از میوه آن (باغها) چون ثمر داد بخورید و حق (بینوایان از) آن را روز بهره بردارى از آن بدهید.
تفسیر
تفسیر المیزان - خلاصه
(و هو الذی انشاجنات معروشات و غیر معروشات و النخل والزرع مختلفا اکله و الزیتون و الرمان متشابها و غیر متشابه کلوا من ثمره اذااثمر و اتوا حقه یوم حصاده و لا تسرفوا انه لا یحب المسرفین ):(و اوست که باغهای داربست زده و بدون دار بست و نخل و کشتزارهایی را که میوه آن مختلف است و زیتون و انار ،همانند و غیر همانند را آفریده است ، از میوه آن زمانی که ثمر دادبخورید و حق خدا را هنگام چیدن آنها بدهید و اسراف نکنید، چون هماناخداوند اسراف کاران را دوست نمی دارد)، (معروشات )یعنی درختانی که شاخه هایشان بوسیله داربست بالا رفته و یکی بر بالای دیگری قرار گرفته باشد، ماننددرخت انگور و (عرش ) به معنای بلندی و رفعت است و (غیر معروشات )یعنی درختانی که بر تنه خود استوار باشند نه بر داربست . و عبارت (و الزرع مختلفا اکله )یعنی خوردنیها و دانه های آن کشت با هم مختلف است ،مثلا گندم یا جو یا عدس ویا نخود . ومنظور از (متشابه و غیر متشابه )یعنی این میوه ها هر یک از نظر طعم و شکل ورنگ هم ، نوع شبیه هم دارند و هم ، نوع غیر شبیه و ناهمانند . و آنگاه می فرماید:(بخورید از میوه اش )بدیهی است که این امر وجوبی نیست ،بلکه مباح بودن و جایز بودن اکل را می رساند و منظور از حق در عبارت (اتوا حقه ) حق ثابتی است که به میوه های مذکور متعلق می شود،یعنی حق فقراء ومساکین را از این میوه ها بدهید ،یا حق خدا را بپردازید، چون خداست که این میوه ها را ایجاد فرموده و این حکم عقل است که شرع آن را تأیید و امضاء کرده ،نه آنکه بخواهد حکم زکات را تشریع کند،چون حکم زکات در مدینه نازل شده و این آیات مکی می باشند و اما در ادامه فرمود(اسراف نکنید)یعنی در استفاده ازاین نعمات از حد اعتدال تجاوز نکنید و تاحدی که برای معاش شما مفیداست بهره ببرید و علی رغم اینکه شما مالک آنها هستید، نباید در استفاده یابخشش آن زیاده روی کنید یا آن را در راه معصیت خدا صرف کنید، همچنانکه فقیری هم که از شما صدقه می گیرد نمی تواند آن را ضایع کند، پس خطاب آیه مطلق است ، هم نسبت به مالک و هم نسبت به فقیر و به هر صورت خطاب به همه مردم می فرماید: اسراف و زیاده روی نکنید، چون خدا اسرافکاران را دوست نمی دارد .
احادیث موضوعی
امام علی (ع) به مالک اشتر در مورد رسیدگی به امور نیازمندان می فرماید : تیمار دار یتیمان باش و غمخوار پیران از کار افتاده که بیچاره اند و دست سؤال پیش کس دراز نکنند و این کار بر والیان دشوار و گران است و هرگونه حقى دشوار و گران آید . گاه باشد که خداوند این دشواریها را براى کسانى که خواستار عاقبت نیک هستند ، آسان مى سازد .
امام علی (ع) در بخشی از نامه 53 کتاب شریف نهج البلاغه به یار باوفای خود مالک اشتر در مورد رسیدگی به امور نیازمندان می فرماید:ای مالک،خدا را ، خدا را ، در باب طبقه فرودین ؛ کسانى که بیچارگان اند از مساکین و نیازمندان و بینوایان و زمینگیران . در این طبقه ، مردمى هستند سائل و مردمى هستند ، که در عین نیاز روى سؤال ندارند . خداوند حقى براى ایشان مقرر داشته و از تو خواسته است که آن را رعایت کنى ، پس ، در نگهداشت آن بکوش.
با مردم چنان باش ، که در روز حساب که خدا را دیدار مى کنى ، عذرت پذیرفته آید که گروه ناتوانان و بینوایان به عدالت تو نیازمندتر از دیگرانند و چنان باش که براى یک یک آنان در پیشگاه خداوندى ، در اداى حق ایشان ، عذرى توانى داشت .
نکته ها
حکایت
از مرحوم آیت الله بروجردی نقل است که فرمود: «در ایام اقامتم در بروجرد، شبی در خواب دیدم به خانه ای وارد شدم، گفتند: رسول خدا صلی الله علیه و آله آنجا تشریف دارد، وارد شدم و سلام کردم و در آخر مجلس که جا بود، نشستم. دیدم حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله در صدر مجلس جلوس فرموده است و بزرگانی از علما و زُهّاد در کنار ایشان نشسته اند و مقدّم بر همه و نزدیک تر از سایرین به رسول خدا صلی الله علیه و آله ، سید جواد طباطبایی ـ برادر کوچک تر علامه سید مهدی بحرالعلوم ـ نشسته است».
به فکر فرورفتم که در میان این جمع، کسانی هستند که هم عالِم تر از سید جوادند و هم زاهدتر از او، چرا این امتیاز، نصیب سید جواد شده است. در همین اندیشه بودم که نبی اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «سیدجواد به کار مردم و اهل حاجت، از همه کوشاتر بوده است».
اَلا گر طلبکار اهل دلی ز خدمت مکن یک زمان غافلی
به حال دل خستگان درنگر که روزی تو دلخسته باشی مگر
درون فروماندگان شاد کن ز روز فروماندگی یاد کن
سعدی
