به گزارش پایگاه فرهنگی-تبلیغی رسالات، آیتالله علیاکبر رشاد، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس شورای حوزههای علمیه استان تهران ضمن تقدیر از برگزارکنندگان این همایش گفت: این همایشهای فکری میتواند فرهنگساز و فکرپرداز باشد و در معرفت و اهتمام مباحث حکمی اثرگذار باشد.
وی افزود: علیرغم نفوذ سنتی فقه اسلامی در میان مردم و نفوذ اخلاق اسلامی در حیات مسلمین و به رغم سطوت و عظمت و عمق حکمت اسلامی در جهان اسلام و علی الخصوص در جهان تشیع، آنچه امروزه بر اذهان مردم صحنهگردانی میکند همین علوم انسانی وارداتی است؛ فقه اسلامی و اخلاق اسلامی در حاشیه هستند و حکمت اسلامی روی طاقچه است!
آیتالله رشاد با اشاره به نقش پررنگتر علوم انسانی وارداتی در زبان و گفتار جامعه پس از گذشت 37 سال از انقلاب اسلامی و مهندسی و ادارهی زندگی مردم توسط آن در این مدت اظهار داشت: اگر حوزه بداند که چگونه با حضور علوم انسانی وارداتی از صحنه پس زده شده است و اهمیت این مسئله درک شود و معضلات ناشی از ورود علوم انسانی غربی تبیین شود، خودبخود دغدغهی تحول در علوم انسانی پدید خواهد آمد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با انتقاد از نبود دغدغه نسبت به حضور نهادی حوزه در علوم انسانی و عدم حساسیت متن حوزه به آن عنوان کرد: مؤسسات و مراکز علمی و پژوهشی خوبی در حاشیهی حوزه بوجود آمدهاند که متأسفانه حوزه آنها را به عنوان جزئی از بدنهی حوزه به رسمیت نمیشناسد.
آیتالله رشاد در سخنانی تأملبرانگیز گفت: حوزه به سرعت از هویت اصیل و تاریخی و سنتی خود در حال فاصله گرفتن و تهی شدن است؛ مجموعهی مدارس ما به دبیرستانها یا دبستانهایی تبدیل شدهاند که جمعهایی از نوجوانها بدون وجود نظم و انسجام مطلوب وارد آنها شده، مطالبی را طوطیوار فرا میگیرند و خارج میشوند.
وی فرهنگسازی، معرفتپردازی و سیاست گذاری و مدیریت را به عنوان راهبردهایی برای تحول در علوم انسانی دانست و افزود: اولین قدمی که در حوزهی فرهنگسازی باید برداشته شود جلب توجه حوزه و اصحاب حوزه به معضلات علوم انسانی وارداتی در عرصههای مهندسی ذهن و زندگی مردم است.
آیت الله رشاد ضمن معرفی علوم انسانی به عنوان مجموعهی دانشهای تنظیم تعاملات آدمی با شئون و مناسبات انسانی بیان کرد: علوم انسانی همهی عرصهها و صحنههای حیات جمعی انسان را مدیریت میکند. علوم انسانی است که ذهن و زبان و زندگی مردم و مسلمین را مهندسی میکند و جهت میدهد.
عضو هیئت علمی و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اساسی ترین چالش در عرصهی سیاست را تقابل علوم سیاسی وارداتی با معرفت سیاسی اسلامی دانست و افزود: بسیاری از نزاعهای سیاسی که در جامعه وجود دارد مربوط به مواجهه تحصیلکردههای علوم سیاسی غربی یا افراد متأثر از آن با کسانی است که میخواهند از متن دین اصول سیاسی را صورتبندی کنند.
وی ادامه داد: انقلاب اسلامی این چالش را در علوم انسانی ایجاد کرد اما حوزه هنوز در این تقابل غالب نشده است و اگر دیر بجنبیم مغلوب خواهیم شد.
آیت الله رشاد با اشاره به بدفهمی و بدفهمانیها در زمینهی معنای تحول گفت: هنوز برای برخی از متولیان امر تحول روشن نشده است که معنای تحول چیست؛ تلقیهای بسیاری در این زمینه وجود دارد و این اولین مشکل ماست.
وی تأسیس مبانی، تأسیس منطق و روششناسی، تولید گذاره و نظامپردازی را 4 لایهی ضروری فعالیت حوزه در مرحلهی معرفتپردازی و تولید علم برشمرد و بیان داشت: حکمت ما غنی و قویم است اما معطوف به کاربرد نبوده و از این جهت مورد مطالعه و بحث قرار نگرفته است. حکمت باید معطوف به عرصهها، خُرد و تبدیل به گروه مبانی برای هر عرصه شود.
مؤسس و رئیس حوزه علمیه امام رضا علیهالسلام در توضیح اهمیت تأسیس منطق و روششناسی اظهار داشت: هیچ اتفاق درخوری در قلمرو معرفت نمیتواند بیفتد جز با تأسیس یا تحول در مبنا و منطق؛ اگر در این حوزه تحول ایجاد شود، در سایر حوزهها و لایههای زیرین تحول به صورت قهری ایجاد میشود.
گفتنی است این همایش با همکاری مجمع عالی حکمت اسلامی شعبه مشهد، دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان و مؤسسه راهبردی معارف اسلام برگزار شد و حجتالاسلام والمسلمین دکتر حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و حجتالاسلام عبدالحمید واسطی مدیر گروه فلسفه علوم انسانی مجمع عالی حکمت اسلامی شعبه مشهد دیگر سخنرانان این همایش بودند.