دوره آموزشی تربیت مربی کودک و نوجوان روزهای نهم و دهم اسفندماه با پیگیری موضوع ادبیات داستانی کودک، در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار گردید.
به گزارش چی 24 به نقل از رسالت:
برخی از مباحث مطرح شده در این جلسات توسط استاد مسلم ناصری در زیر آمده است. ضمناً فایل‌های صوتی این مجموعه کلاس‌ها در بخش چندرسانه‌ای سایت موجود می‌باشد.
تفاوت کتاب و تلویزیون
تصویر در کتب کودک و نوجوان مکمل است. این‌که یک عده‌ای می‌گویند وجود تصاویر در کتب کودک و نوجوان ذهن او را خلاق بار نمی‌آورد و اجازه‌ی تصویرپردازی را به او نمی‌دهد در مقابل تلویزیون گفته شده است. در مورد کتاب ما این مسئله را نداریم. اشکالی ندارد و شاید خوب هم هست که تصاویر بخش زیادی از کتب کودک و نوجوان را در برگیرد.
فرق کتاب و تلویزیون این است؛ وقتی فرزند ما ناراحت است تلویزیون را روشن می‌کنیم و او یک ساعت تلویزیون نگاه می‌کند و در انتها اگر بدتر از قبل نشود بهتر نمی‌شود. در حالی که کتاب این‌گونه نیست. قصه‌ای که خودش می خواند یا برای او تعریف می‌شود و تخیل می‌کند و خودش را جای قهرمان می‌گذارد و همه‌جا می‌رود خیلی فرق می‌کند. در شیوه‌ی اول بسیاری از نیازهای کودک پاسخ داده نمی‌شود اما در شیوه‌ی دوم مثلاً مادربزرگ علت ناراحتی کودک را از او می‌پرسد و شروع می‌کند با تعریف داستانی متناسب با حال و هوای او. سرانجام کودک تنفرش را از دست داده. مادربزرگ یا هر کسی که داستان را برای او خوانده همراه با نیازها و عاطفه‌ی او قصه‌ای را تعریف کرده در حالی که تلویزیون این‌گونه نیست. تلویزیون فکر کردن را از کودک می‌گیرد اما داستانی که مادربزرگ برای او تعریف می‌کند او را به تخیل و واکنش وادار می‌کند.
اهمیت مطالعه
مطالعه بسیار مهم است. من حدود 20 سال است که دارم می‌نویسم اما هنوز هم مطالعه روزانه‌ام را دارم. نویسنده باید هم روان‌شناسی بخواند، هم تاریخ بخواند، هم جغرافیا بخواند، هم روزنامه بخواند، هم صفحه‌ی حوادث بخواند، کتاب‌های کلاسیک بخواند، کتاب‌های عرفانی بخواند، قرآن و نهج البلاغه بخواند و... اگر کسی این‌ها را نخواند و مطالعه نکند نویسنده‌ی قابلی نمی‌شود.
اول باید کودک را بشناسید...
کودک را باید بشناسید و نیاز او را بشناسید، سپس می‌توانید برای او بنویسید. این‌که فکر کنید من آدم‌بزرگ هستم و او آدم‌کوچک نمی‌شود. کتاب خوب باید مخاطب را بیدار کند. فرق کتاب خوب و غیرخوب روایت خوب است. فرقی ندارد که چه مقداری از تصاویر در کتاب وجود داشته باشد. مهم روایت و زبان نوشتاری شما است که در موفقیت کاری شما بسیار مؤثر است.
هدف از نوشتن کتاب کودک چیست؟
روش تربیتی غیرمستقیم که به مراتب اثرش بیشتر است. این یکی از کارکردهای مهم ادبیات است. مسئله دیگر قالب و محتوا و ادبیات ویژه‌ی کودک است. یکی از نکات مهم کشف استعداد است. دیگری می‌تواند آماده کردن جامعه برای آینده بلند مدت باشد. برقراری رابطه‌ی عاطفی با کودک، رشد استعدادهای کودک، کتاب‌درمانی کودک، آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودک، سرگرم کردن کودک و بازداشتن او از سرگرمی های نامناسب، انتقال مفاهیم مورد نیاز کودک به او، برانگیختن ذوق مطالعه و...از دیگر اهداف نوشتن برای کودکان است.
ادبیات کودک هم‌چنین می‌تواند باعث تکمیل خلأ‌های کتب درسی شود، چراکه کتب درسی هرگز کافی نیستند.
چرا ما نمی توانیم همدیگر را درک کنیم، چون فکر می‌کنیم دانشمند کل هستیم و مطالعه نمی‌کنیم و فکر می‌کنیم همه جور تخصص را بلدیم. امام علی علیه‌السلام می‌فرمایند هر کسی یک کلمه به من یاد دهد مرا بنده‌ی خود کرده است. یعنی همیشه یاد بگیر. لذا برانگیختن ذوق مطالعه در کودک بسیار مهم است.
آشنا کردن کودک با مسائلی که مورد نیاز او است نیز بسیار ضروری است. الآن برای بچه چندماهه کتاب وجود دارد! کتاب‌های حمامی که پلاستیکی است و عکس دارد و چند کلمه روی آن نوشته شده است و بچه به چشم اسباب بازی به آن نگاه می‌کند. ببینید در غرب چگونه مسائل اجتماعی را به کودکانشان القا می‌کنند و یاد می‌دهند. متأسفانه بسیاری از ناشران معتبر دارند این کتاب‌های غربی که تناسب و سنخیتی با جامعه‌ی ما ندارد را ترجمه و نشر می‌دهند.
چگونه بفهمیم کتابی برای کودکمان مناسب است یا نه؟
الف، ب، ج و دال، ه پشت بسیاری از کتاب‌ها وجود دارد که نشانگر تناسب کتاب با رده‌ی سنی خاص کودک است. مثلاً الف زیر 7 سال را نشان می‌دهد. دال راهنمایی و ه دبیرستانی.
البته شما باید با کتاب‌ها آن‌قدر مأنوس باشید که با دیدن کتاب متوجه تناسب آن با سن کودک خود شوید.
برخی از مباحث مطرح شده در این جلسات توسط استاد مسلم ناصری در زیر آمده است. ضمناً فایل‌های صوتی این مجموعه کلاس‌ها در بخش چندرسانه‌ای سایت موجود می‌باشد.
تفاوت کتاب و تلویزیون
تصویر در کتب کودک و نوجوان مکمل است. این‌که یک عده‌ای می‌گویند وجود تصاویر در کتب کودک و نوجوان ذهن او را خلاق بار نمی‌آورد و اجازه‌ی تصویرپردازی را به او نمی‌دهد در مقابل تلویزیون گفته شده است. در مورد کتاب ما این مسئله را نداریم. اشکالی ندارد و شاید خوب هم هست که تصاویر بخش زیادی از کتب کودک و نوجوان را در برگیرد.
فرق کتاب و تلویزیون این است؛ وقتی فرزند ما ناراحت است تلویزیون را روشن می‌کنیم و او یک ساعت تلویزیون نگاه می‌کند و در انتها اگر بدتر از قبل نشود بهتر نمی‌شود. در حالی که کتاب این‌گونه نیست. قصه‌ای که خودش می خواند یا برای او تعریف می‌شود و تخیل می‌کند و خودش را جای قهرمان می‌گذارد و همه‌جا می‌رود خیلی فرق می‌کند. در شیوه‌ی اول بسیاری از نیازهای کودک پاسخ داده نمی‌شود اما در شیوه‌ی دوم مثلاً مادربزرگ علت ناراحتی کودک را از او می‌پرسد و شروع می‌کند با تعریف داستانی متناسب با حال و هوای او. سرانجام کودک تنفرش را از دست داده. مادربزرگ یا هر کسی که داستان را برای او خوانده همراه با نیازها و عاطفه‌ی او قصه‌ای را تعریف کرده در حالی که تلویزیون این‌گونه نیست. تلویزیون فکر کردن را از کودک می‌گیرد اما داستانی که مادربزرگ برای او تعریف می‌کند او را به تخیل و واکنش وادار می‌کند.
اهمیت مطالعه
مطالعه بسیار مهم است. من حدود 20 سال است که دارم می‌نویسم اما هنوز هم مطالعه روزانه‌ام را دارم. نویسنده باید هم روان‌شناسی بخواند، هم تاریخ بخواند، هم جغرافیا بخواند، هم روزنامه بخواند، هم صفحه‌ی حوادث بخواند، کتاب‌های کلاسیک بخواند، کتاب‌های عرفانی بخواند، قرآن و نهج البلاغه بخواند و... اگر کسی این‌ها را نخواند و مطالعه نکند نویسنده‌ی قابلی نمی‌شود.
اول باید کودک را بشناسید...
کودک را باید بشناسید و نیاز او را بشناسید، سپس می‌توانید برای او بنویسید. این‌که فکر کنید من آدم‌بزرگ هستم و او آدم‌کوچک نمی‌شود. کتاب خوب باید مخاطب را بیدار کند. فرق کتاب خوب و غیرخوب روایت خوب است. فرقی ندارد که چه مقداری از تصاویر در کتاب وجود داشته باشد. مهم روایت و زبان نوشتاری شما است که در موفقیت کاری شما بسیار مؤثر است.
هدف از نوشتن کتاب کودک چیست؟
روش تربیتی غیرمستقیم که به مراتب اثرش بیشتر است. این یکی از کارکردهای مهم ادبیات است. مسئله دیگر قالب و محتوا و ادبیات ویژه‌ی کودک است. یکی از نکات مهم کشف استعداد است. دیگری می‌تواند آماده کردن جامعه برای آینده بلند مدت باشد. برقراری رابطه‌ی عاطفی با کودک، رشد استعدادهای کودک، کتاب‌درمانی کودک، آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودک، سرگرم کردن کودک و بازداشتن او از سرگرمی های نامناسب، انتقال مفاهیم مورد نیاز کودک به او، برانگیختن ذوق مطالعه و...از دیگر اهداف نوشتن برای کودکان است.
ادبیات کودک هم‌چنین می‌تواند باعث تکمیل خلأ‌های کتب درسی شود، چراکه کتب درسی هرگز کافی نیستند.
چرا ما نمی توانیم همدیگر را درک کنیم، چون فکر می‌کنیم دانشمند کل هستیم و مطالعه نمی‌کنیم و فکر می‌کنیم همه جور تخصص را بلدیم. امام علی علیه‌السلام می‌فرمایند هر کسی یک کلمه به من یاد دهد مرا بنده‌ی خود کرده است. یعنی همیشه یاد بگیر. لذا برانگیختن ذوق مطالعه در کودک بسیار مهم است.
آشنا کردن کودک با مسائلی که مورد نیاز او است نیز بسیار ضروری است. الآن برای بچه چندماهه کتاب وجود دارد! کتاب‌های حمامی که پلاستیکی است و عکس دارد و چند کلمه روی آن نوشته شده است و بچه به چشم اسباب بازی به آن نگاه می‌کند. ببینید در غرب چگونه مسائل اجتماعی را به کودکانشان القا می‌کنند و یاد می‌دهند. متأسفانه بسیاری از ناشران معتبر دارند این کتاب‌های غربی که تناسب و سنخیتی با جامعه‌ی ما ندارد را ترجمه و نشر می‌دهند.
چگونه بفهمیم کتابی برای کودکمان مناسب است یا نه؟
الف، ب، ج و دال، ه پشت بسیاری از کتاب‌ها وجود دارد که نشانگر تناسب کتاب با رده‌ی سنی خاص کودک است. مثلاً الف زیر 7 سال را نشان می‌دهد. دال راهنمایی و ه دبیرستانی.
البته شما باید با کتاب‌ها آن‌قدر مأنوس باشید که با دیدن کتاب متوجه تناسب آن با سن کودک خود شوید.
