نام کتاب: آداب گفت و گو و سخنوری (عوامل اثر بخشی کلام)
نویسنده: علی نور محمدی
چاپ: تهران، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی فروزان، 1378، 280 صفحه.
در این کتاب عوامل موثر در کلام و نیز آداب گفت و گو و سخنوری در بیست و یک فصل بیان شده است. شماری از فصل های کتاب بدین قرار است:
ـ اهمیت زبان برای انسان و مراحل یادگیری آن.
ـ نقش علم و آگاهی در کلام و بیان.
ـ مراحل اولیه ایجاد ارتباط کلامی.
ـ قواعد دستوری زبان.
ـ آفت های زبان و کلام.
ـ آیین سخنرانی یا سخن گفتن در جمع.
هم چنين در فصل پایانی ضرب المثل هایی ایرانی در باب زبان و گفت و گو آمده است. نويسنده در بخشي از پيشگفتار هدف تدوين كتاب را اين چنين مي گويد: «انسان یگانه موجودی است که خداوند قوه عقل، اختیار، اراده و علم بیان را در این جهان هستی به او ارزانی داشته تا گل سرسبد خلقت باشد. تا بدین وسیله بتواند در جهت آرمان ها و اهداف بلندی که برایش پیش بینی شده گام بردارد. طبعاً رسیدن به اهداف بلند انسانی مستلزم برنامه ریزی دقیق می باشد که در قاموس الهی تدبیر نام گرفته است. برای برنامه ریزی به ابزار و لوازم علم، منطق، استدلال، فن بیان، توجیه و تشریح نیاز است تا بتوان به سرمنزل مقصود اعم از مادی و معنوی دست یافت. هرچند تقدم و تأخر در هر یک از ابزار و لوازم برنامه ریزی را نمی توان به دقت ارزیابی و اعلام نمود، لکن آن چه در این جا نقش مهمیدارد علم بیان یا ارتباط کلامیاست.
از آن جا که بدست آوردن علم و تجزیه و تحلیل آن به وسیله عقل صورت می پذیرد، لازمه انتقال این مفاهیم ابزاری نیرومندی است که خداوند آن را «علمه البیان» نام نهاده و با کلام دلنشین تری به نام «اقراء» مفهوم اصلی را کامل نموده است و یکی از رسالت های رسولش را «انی اصطفیک برسالاتی و بکلامی» می نامد و از ایشان می خواهد که با هر کس به قدر عقل او صحبت کند و مفاهیم و نیازمندی های روحی، روانی، اخلاقی، جسمی و تربیتی انسان ها را برایشان بیان کند تا هدایت شوند.
از طرفی انسان ها با دلایل مختلف از جهت فکری، علمی، سیاسی، اخلاقی، دینی و... با هم تفاوت هایی دارند که هر کدام از این عوامل می تواند مسائل و مشکلات حادی در یک جامعه انسانی پدید آورد. لکن آن چه می تواند مانع از بحران شود، درک و فهم مشترکی است که از طریق ارتباط گفتاری به دست می آید.
با نگاهی به رسالت همه انبیا و اولیا درمییابیم که هدف اصلی ایشان ایجاد اشتراک معانی بین انسان ها به منظور دستیابی به وحدت رویه بوده است که با تعالیم عالیه خویش بتوانند جامعه انسانی را به سمت سلامت دنیا و آخرت رهنمون سازند. در این مقطع زمانی دانشمندان خیراندیش در شرق و غرب عالم از مفاهیمیکه بتواند انسان ها را به وسیله برقراری ارتباط موثر با هم پیوند دهد، غافل نبوده و متون متعددی را به شیوه های مختلف ارائه نموده اند. از جمله روش NLP به مفهوم برنامه ریزی عصبی کلامی است که شیوه مختلف برقراری ارتباط و گفتگو و مذاکره را تشریح می کند.
درباره این روش کتاب هایی در ایران منتشر شده که طرفدارانی هم پیدا کرده است. اینجانب با مطالعه تعدادی از این کتاب ها به این نتیجه رسیده ام که ضمن ارزش نهادن به اصل متون علمی و تحقیقی ارائه شده توسط دانشمندان غربی که متناسب با وضع جامعه خویش تحریر نموده اند، در مواردی با فرهنگ غنی اسلامی و ملی ایران سازگاری ندارد و برای کسانی که این کتاب ها را مطالعه یا تدریس می کنند موجب بروز مسائل فرهنگی و رفتاری می شود.»
منبع: کتابشناسی توصیفی تبلیغ دینی در ایران، سید محسن میرسندسی