خواندن نماز قضا در شب قدر
یکی از کارهایی که خوب است در این شب ها به آن توجه شود، به جا آوردن نمازهای قضا است.
سؤال: آیا کسی که نماز قضا دارد میتواند نماز مستحبی شب قدر را بخواند؟
پاسخ: خواندن نماز مستحبی با داشتن نماز قضا صحیح است ولی نباید در به جا آوردن نماز های قضا کوتاهی کند. (کسی که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد)
نکته: برگزاری صد رکعت نماز در این شب ها فرصت مناسبی است که اشخاص نمازهای قضای خود را نیت کنند و بخوانند و اگر در جایی این برنامه به صورت جماعت بر پا شد سعی کنند شرکت در این جماعت را از دست ندهند.
سؤال: حکم شرعی کسی که نمی داند نماز و روزه قضا دارد و یا این که مقدارشان را نمی داند چیست؟
پاسخ: کسی نمی داند که آیا نماز قضایی بر عهده اش است یا خیر، چون یقین به قضا شدن ندارد، چیزی بر عهده او نبوده و بجا آوردن نماز قضا بر او واجب نیست، اما اگر یقین به داشتن نماز قضا داشته، ولی مقدار آن را نمی داند (و نمی تواند حدس بزند) اگر مقدار کمتر را بخواند کافی است.(مشهور)
سؤال: اگر فرد احتمال می دهد که نماز قضا دارد یا این که نمازهایی خوانده شده باطل بوده است، می تواند دوباره بخواند؟
پاسخ: اگر انسان احتمال دهد نماز قضايى به گردن دارد و يا نمازهايى را كه خوانده است، صحيح نبوده مستحب است احتياطاً قضاى آنرا بجا آورد.(مراجع عظام)
سؤال: آیا می شود تمام نمازهای قضا را دو رکعتی خواند؟
پاسخ: در نماز ادا و قضا از جهت رکعت فرقی نیست، یعنی نماز صبح دو رکعت مغرب 3 رکعت و ظهر، عصر و عشاء چهار رکعت می باشد. لذا اگر کسی فقط صبح ها نمازش قضا می شده باید دو رکعتی قضا کند، ولی کسی که مدتی نماز نخوانده باید هر کدام را به همان صورت خودش (2، 3، یا 4 رکعتی) قضا کند.
سؤال: آیا گفتن اذان و اقامه برای نماز قضا، واجب است یا مستحب می باشد؟
پاسخ: گفتن اذان و اقامه برای نمازهایی یومیه چه ادا و چه قضا مستحب می باشد.(مشهور)
پاسخ: آیا نماز قضا را باید در همان وقت خودش خواند یا می توان در اوقات دیگر هم خواند، مثلاً نماز صبح قضا را باید صبح بخواند یا می تواند ظهر هم بخواند؟
پاسخ: در هر وقت و ساعت از شبانه روز می تواند نماز قضا را بخواند.
البته کارهایی که در نمازهای یومیه ادا واجب است (مثلاً بلند خواندن نمازهای جهریه) باید در نمازهای قضا هم رعایت شود و کارهایی که مستحب است، در نمازهای قضا نیز مستحب است، لذا نمازگزار مخیّر است که به اختیار خود مستحبات را در نمازها حذف کند.(اذان، اقامه، قنوت، دو مرتبه از تسبیحات اربعه و ...)
سؤال: آیا می شود نماز قضا را در هر مكانی حتی در مسافرت خواند؟
پاسخ: بله، چه در سفر و چه در حضر میتوان نماز قضا را خواند و نماز هر طور قضا شده (شکسته یا تمام) باید قضا شود، مثلاً کسی که در سفر نماز ظهرش قضا شده باید شکسته بخواند. (مشهور)
سؤال: آیا نمازهای قضایی که در شب های احیاء خوانده می شود، جایگزین نماز صد رکعتی مستحبی می شود؟
پاسخ: بجای آن نمازها قرار نمیگیرد ولی ثواب نماز خواندن در آن لیالی متبرّکه را دارد. (بهجت)
سؤال: آیا کسی که نماز قضا دارد، می تواند بدون عذر نمازها را نشسته بخواند؟
پاسخ: بدون عذر نمی تواند نمازهایی قضا را نشسته بخواند.( مراجع عظام)
سؤال: آیا می توان نماز قضا را در حال اختیار شکست و ادامه نداد؟
پاسخ: به فتوای یا احتیاط واجب جایز نیست.(مراجع عظام)
سؤال: آیا در به جا آوردن نماز قضای نمازهای یومیه، ترتیب شرط است؟
پاسخ: نمازهایی که در وقت ادا ترتیب بین آن ها شرط است مانند ظهر و عصر، مغرب و عشاء، در وقت قضا این ترتیب رعایت شود و اگر خواسته باشد مثلاً 30 نماز صبح قضا بخواند و 30 نماز ظهر و بعد 30 عصر و هم چنین نماز مغرب و عشاء، این اشکال ندارد.(مشهور مراجع)
منبع: پرسشنامه اعمال و احکام شب قدر، مجید فروهی، مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی خراسان رضوی